Motivated Parent - Successful Child: Metoda Analizy Behawioralnej

Autyzm wczesnodziecięcy, zwany inaczej autyzmem głębokim jest skomplikowanym zaburzeniem rozwojowym, w którym dochodzi do nieprawidłowości w słownej i bezsłownej komunikacji, zakłóceń w interakcjach międzyludzkich i postępującej stopniowej izolacji od świata zewnętrznego. Termin „autyzm” pochodzi od greckiego słowa „autos” = „sam”, a użyty został ze względu na charakterystyczne zachowanie dzieci dotkniętych tym schorzeniem, czyli zamykanie się w ich własnym wewnętrznym świecie. Czytaj więcej
http://pl.wikipedia.org/wiki/Autyzm_dzieci%C4%99cy

Terapia dziecka z autyzmem opiera się na trzech podstawowych zasadach:

Przygotowanie rodziców do pracy z dzieckiem poprzez wyjaśnienie im zachowań dziecka.
Rozszerzeniu form kontaktu z dzieckiem, przede wszystkim kontaktu fizycznego.
Stymulacji dziecka do kontaktów społecznych.

Obecnie nastąpiła stopniowa integracja różnych teorii terapeutycznych, które pozwalają wypracować podejście najlepiej służące dzieciom, członkom ich rodzin oraz innym środowiskom, takim jak szkoła, ośrodki pomocy i inne. Czytaj więcej http://slpzone.blogspot.com/2012/04/porady-dla-rodzica-dziecka.html

Metoda Analizy Behavioralnej - Applied Behavior Analysis (ABA) znana też jako Terapia Poznawczo-Behawioralna to intensywny program behawioralnej modyfikacji zachowania, wywodzący się z tradycji Skinnera oraz prac Ingmara Lovaasa. Program ten wyklucza stosowanie metod awersyjnych, czyli karania, a w zamian stosuje system nagród. Metoda ABA stosowana jest powszechnie w domach, ośrodkach terapii i szkolach. Podstawę terapii behawioralnej stanowią ogólne prawa uczenia się. Dzieci autystyczne - tak jak i inne dzieci - posiadają zdolności uczenia się, jednak muszą znaleźć się w odpowiednim, niejednokrotnie specjalnie przystosowanym dla nich środowisku. Środowisko to składa się z miejsc, w których dzieci przebywają na co dzień, a różni się od normalnego na tyle, aby stało się dla nich bardziej funkcjonalne. W środowisku takim zapotrzebowanie na wykonanie jakiegoś zachowania przez dziecko powinno być wyraźne i zrozumiałe dla dziecka. To, że dzieci autystyczne ponoszą porażki w normalnym środowisku, a odnoszą sukcesy w środowisku specjalnie dla ich zorganizowanym, wskazuje na to, że ich problemy mogą być widziane bardziej jako niedopasowanie pomiędzy ich systemem nerwowym a normalnym środowiskiem, niż jako schorzenie.

W terapii behawioralnej można wyróżnić trzy podstawowe cele:

Rozwijanie zachowań deficytowych. - Zachowaniami deficytowymi nazywamy te zachowania, które uważa się za normalne i pożądane u dziecka w pewnym wieku i w pewnych okolicznościach, a które u dziecka autystycznego występują zbyt rzadko lub nie występują w ogóle, np. prawidłowa mowa, okazywanie uczuć, nawiązywanie kontaktów czy zabawa. Zadaniem terapeuty behawioralnego jest wykształtowanie u dziecka autystycznego jak największej liczby zachowań adaptacyjnych, takich które rozwiną jego niezależność i umożliwią mu efektywne funkcjonowanie w środowisku.
Redukowanie zachowań niepożądanych. - Niepożądane zachowania dziecka powinny być konsekwentnie elimonowane, ponieważ nie sprzyjają nauce a także sprawiają kłopoty otoczeniu. W zwalczaniu niepożądanych zachowań stosowane są dwie podstawowe metody:

odbieranie dziecku czegoś co lubi lub
ofiarowywanie czegoś czego nie lubi, czegoś nieprzyjemnego.

Zarówno jedno jak i drugie postępowanie powinno stanowić bezpośrednie następstwo złego zachowania.

Generalizowanie i utrzymywanie efektów terapii. Pozytywne, wyuczone już zachowania należy systematycznie wzmacniać i powtarzać.

W edukacji dziecka autystycznego należy trzymać się podstawowych reguł behawioralnych.

Jeżeli chcemy, żeby zachowania występowały częściej, powinniśmy je systematycznie wzmacniać. Wzmocnienie jest czymś, co następuje bezpośrednio po pewnym elemencie zachowania i zwiększa prawdopodobieństwo jego ponownego wystąpienia. Mamy dwa rodzaje wzmocnień:

pozytywne - wzmocnienie pozytywne polega na tym, że po rządanym zachowaniu następuje rzecz przyjemna,
negatywne - w przypadku zaś wzmocnienia negatywnego usuwamy rzecz nieprzyjemną.

W pracy z dzieckiem staramy się stosować jak najczęściej wzmocnienia pozytywne.

Wyróżniamy cztery rodzaje wzmocnień:

wzmocnienie pierwotne - jedzenie i picie,
wzmocnienie wtórne - pieniądze, żetony, etc.,
wzmocnienie socjalne - pochwały, uściski, pocałunki,
wzmocnienie stymulujące - lubiane przez dziecko przedmioty lub zabawki.

Wzmocnienie powinno być zastosowane w sposób wyraźny, bezpośrednio po dobrym zachowaniu dziecka.

Zachowanie niepożądane nie powinno być wzmacniane, a niejednokrotnie powinno być ignorowane.
Pojawienie się trudnego zachowania nie jest niebezpieczne, jeśli tylko nie jest wzmacniane.

Terapia behawioralna przebiega według poszczególnych etapów:

Wczesne rozumienie mowy - przygotowanie do nauczania.
Trening imitacji – naśladowanie.
Dopasowywanie i sortowanie.
Imitacja werbalna.
Rozwój rozumienia mowy i mowy czynnej; nazywanie obiektów i czynności.
Pojęcia abstrakcyjne.
Budowanie zdań i nauka odpowiadania na pytania.
Umiejętności szkolne.
Rozwój społeczny i nauka wspólnej zabawy.
Czynności samoobsługowe.

Wybierając zachowania docelowe terapeuta powinien kierować się szczególnymi zasadami:

Uczymy umiejętności, z których dziecko będzie mógło korzystać codziennie do końca życia.
Uczymy umiejętności, z których dziecko może skorzystać natychmiast.
Zacznynamy od nauki umiejętności podstawowych.
Uczymy umiejętności komunikowania się.
Uczymy zachowań funkcjonalnych.
Wybieramy takie zachowania, z którymi możemy sobie poradzić.
Zachowania niepożądane muszą zostać skorygowane.

Metoda terapii behawioralnej jest tylko jedną z wielu metod stosowanych w pracy z dziećmi autystycznymi. Jej zastosowanie uzależnione jest od indywidualnych predyspozycji dziecka i dostępnosci specjalistów danej metody. Każde dziecko reaguje nieco inaczej, dlatego też różne są rezultaty jej stosowania.